කෙසේ වෙතත් අද වන විට ඒරල් විල සහිත ප්‍රදේශය සීග්‍රයෙන් කාන්තාර භූමි බවට පත් වෙමින් තිබීම ගෝලීය උණුසුම ලෝකයට බලපා ඇති ආකාරය පිළිබඳව ලෝකයාගේ දෑස් විවර කිරීමක් ලෙස සඳහන් කළ හැකිය. 1960 දශකයේ සෝවියට් සමුහාණ්ඩු සමයේ ඒරල් විලට ගලා බසින ප්‍රධාන ගංගා හරවා එම ගංගා වල ජලය කෘෂිකාර්මික කටයුතු වලට යොදාගැනීමට එම සමුහාණ්ඩුව කටයුතු කොට තිබෙන අතර එම ක්‍රියාවලිය ඒරල් විලෙහි පෝෂණයට තදින් බලපාන ලදී. ආර්ථිකමය වශයෙන් කෙටි කාලීනව ඒ හරහා වාසි ලැබුවද දීර්ග කාලීනව පාරිසරික වශයෙන් එය හිතකර වේද යන වග ඔවුන් විමසුවේ නැත. වර්ෂ 2000න් පසුව ඒරල් විලෙහි සිඳී යෑම වේගවත් වූ අතර අද වන විට එහි බොහෝ ප්‍රදේශ පුර්ණ වශයෙන් කාන්තාර බවට පත්ව තිබීම විශාල ඛේදවාචකයකි. අතීතයේ ඒරල් මුහුදේ ගිලීගිය නැව්,බෝට්ටු ආදිය ඒ ස්ථාන වලම දැකගත හැකිය. මේවයේ දැන් ජීවත් වන්නේ ඔටුවන් වැනි කාන්තාර සත්වයන්ය. මේ ආකාරයට පාරිසරික වශයෙන් සිදු වූ විනාශය නිසාවෙන් එම විල ආසන්න ප්‍රදේශයන්හි මිනිසුන්ගේ ආර්ථිකය පවා පිරිහීමකට ලක් වී ඇත.
2005 වසරේදී කසකස්ථානය වේල්ලක් බැඳ උතුරු සහ දකුණු ප්‍රදේශ වල ජලය ආරක්ෂා කිරීමට කටයුතු කරන ලදී. "Syr Darya" ගංගාවේ ජලය උතුරු ප්‍රදේශයේ ආරක්ෂා වී ඇතත් දකුණු ප්‍රදේශය සම්පුර්ණයෙන් සිඳී ගොස් අවසන්ය. මෙම විනාශය නූතන ලෝකයේ පාරිසරික වශයෙන් සිදුවූ ලොකුම විනාශය ලෙස පරිසරවේදීන් සලකයි (The greatest ecological disaster Earth has ever witnessed in modern history).
නාසා ආයතනයේ "Terra" චන්ද්‍රිකාව මගින් පසුගිය කාලයේ දී එක්රැස් කරගත් ඡායා රූප කිහිපයක් එළිදක්වා තිබූ අතර ඒවා පහතින් දැක්වේ. එමගින් 2000 සිට 2014 දක්වා කාලය තුල සිදුවූ විනාශයේ තරම හොඳින් වටහාගත හැක.
No comments:
Post a Comment